|
'POËZIE IN BEWEGING' - DEELPROJECT 'VISUELE POËZIE' - DEELPROJECT 'TONNUS OOSTERHOFF' - DEELPROJECT 'DEMOCRATISCH WORDEN VAN POËZIE ' - PROJECTEN - VOORPAGINA
Mail Info |
|
|
Twee historische publicaties uit de laatste jaren van de vorige eeuw:
Eindhalte Fantoomstad, Sprong naar de sterren
<
SPROOKSPREKERS AAN HET WOORD!
MET EINDHALTE FANTOOMSTAD WILLEN WIJ RAP EN
POËZIE NADER TOT ELKAAR TE BRENGEN. IN NEDERLAND
HOEVEN RAPTEKSTEN DOORGAANS NIET OP BEGRIP OF
WAARDERING TE REKENEN VANUIT DE WERELD VAN DE
GEVESTIGDE LITERATUUR. DE SJIEKE BUNDELS EN DE
TRADITIONELE DICHTERSFESTIVALS. WIJ VINDEN ECHTER
DAT HET TIJD WORDT DAT BEIDE GENRES DE LOOPGRAVEN
VERLATEN EN KIJKEN WAT ZE ELKAAR TE BIEDEN HEBBEN.
DE VRAAG OF RAP POËZIE IS OF KAN ZIJN, MOET EEN IEDER
MAAR VOOR ZICHZELF BEANTWOORDEN. WIJ BRENGEN ZE
SAMEN EN ZEGGEN: KIJK EENS, ZO KAN HET OOK.
DE AFGELOPEN DECENNIA ZIJN ER DIVERSE PIONIERS
GEWEEST DIE EXPERIMENTEERDEN MET NIEUWE COMBINATIES TUSSEN MUZIEK EN HET GESPROKEN WOORD.
VOORBEELDEN ZIJN O.A. DE BEAT-POETS, LAURIE
ANDERSON, LINTON KWESI JOHNSON, DE MUZIKANTEN
DIE SAMENWERKTEN MET WILLIAM S. BURROUGHS EN,
IN NEDERLAND, TON LEBBINK. VOORAL DE AFRO-AMERIKAANSE CULTUUR HEEFT EEN RIJKE TRADITIE OP
DIT GEBIED. GRANDMASTER FLASH, PAUL BEATTY, ICE-T
EN VELE ANDEREN HEBBEN IN VIRTUOZE RIJMVORMEN EN
MET RITMEBOXEN HET GESPROKEN WOORD EEN NIEUWE
VITALITEIT GEGEVEN.
IN NEDERLAND ZIJN HET RIJMFREAKS ALS DE OSDORP
POSSE, DE SPOOKRIJDERS, MC SRANANG, KLAAS VAAK,
EN WHITE WOLF GEWEEST DIE EEN NIEUWE IMPULS
HEBBEN GEGEVEN AAN HET GESPROKEN/GEZONGEN
WOORD. STREETWISE EN ZONDER VEEL OMHAAL SLUITEN
ZIj AAN BIJ DE ORALE TRADITIE WAAR OOK DICHTERS
ALS JULES DEELDER EN DIANA OZON IN GEPLAATST
KUNNEN WORDEN. TOEGANG TOT DE CANON VAN DE
LITERATUUR (HOOFDLETTER L) HEBBEN ZIJ ZICH DAARMEE NIET VERWORVEN.
WAAR IN NEW YORK EEN ROEMRUCHT DICHTERSCOLLECTIEF ALS THE LAST POETS ELKE
ZONDAG OPEN HUIS HOUDT VOOR HUN JONGE, RAPPENDE
BROEDERS, IS DE ORDE IN NEDERLAND MEER VERSTARD.
EEN OUDE GARDE HEEFT ZICH TERUGGETROKKEN IN HAAR
ORTHODOXE BASTION, WAAR DE WETTEN EN GRENZEN
ZEER SCHERP GESTELD ZIJN. GEEN IJDELHEID! GEEN
KOOR. GEEN DRAMA!, ZO VERKONDIGEN DE AYATOLLAHS.
MUZIEK EN POËZIE ZIJN ZUSTERKUNSTEN DIE MAAR
BETER VAN ELKAAR GESCHEIDEN KUNNEN BLIJVEN OM
VERWATERING TE VOORKOMEN, ZOALS RECENSENT GUUS
MIDDAG IN JUNI '96 SCHREEF IN NRC HANDELSBLAD.
ZELFGENOEGZAAM LAAT MEN STEEDS WEER BLIJKEN
GEEN WEET TE HEBBEN VAN WAT ZICH BUITEN DE EIGEN
POORTEN AFSPEELT.
AANDACHT VOOR DE NIEUWE VORMEN VAN HET (GESPROKEN) WOORD IS ER WEL DEGELIJK. OOK BIJ JONGEREN.
ALLEEN BORRELT DIE OP ANDERE PLEKKEN OMHOOG DAN
IN GEWIJDE STALIN-TEMPELS VAN DE LITERATUUR ALS
VREDENBURG (NACHT VAN DE POËZIE) EN DE DOELEN
(POETRY INTERNATIONAL). HET CROSSING BORDER
FESTIVAL IN DEN HAAG. WAAR LITERATUUR EN MUZIEK
DOOR ELKAAR HEEN GEPROGRAMMEERD WORDEN, IS DE
AFGELOPEN JAREN UITGEGROEID TOT HET BEST BEZOCHTE
LITERATUURFESTIVAL VAN NEDERLAND.
HET RECENSENTENDOM WIST NIET WAT ZE ERMEE AAN MOEST. ER
BLEEK EEN KLOOF TE GAPEN TUSSEN WAT DE LITERAIRE
KRITIEK BESTEMPELT ALS WAARDEVOLLE LITERATUUR,
EN DE SCHRIJVERS EN DICHTERS WAAR HET (JONGERE)
PUBLIEK IN GROTE GETALE OP AFKOMT. DIE KLOOF KAN
GEDICHT WORDEN WANNEER HET GESPROKEN WOORD
ANDERS WORDT BENADERD: OPENER. TOLERANTER EN
ONBEVANGENER.
MET EINDHALTE FANTOOMSTAD PROBEREN WIJ DE ORALE
EN LITERAIRE TRADITIE IN DE POËZIE DICHTER BIJ
ELKAAR TE BRENGEN. WIJ WILLEN LUCEBERT ÉN ICE-T,
HIERONYMUS VAN ALPHEN EN JIM MORRISON. MC SOLAAR
EN ARTHUR RIMBAUD. NET ZOALS WE BOB DYLAN WILLEN
EN STEVE COLEMAN, THE PRODIGY EN CORELLI, ELGAR
EN JACQUES BREL. UITEINDELIJK BEHOREN MUZIKANTEN
EN DICHTERS ALLEN TOT DEZELFDE STAM.
GOOI OPEN DIE POORTEN!
DE SPROOKSPREKERS VAN FANTOOMSTAD
<
SPRONG NAAR DE STERREN
DE LAATSTE GENERATIE DICHTERS
VAN DE TWINTIGSTE EEUW
Gehyped door een handvol hippe persboys en -girls, onbegrepen door de toonaangevende critici en openlijk gewaardeerd door het publiek: ziehier het lot van de laatste generatie dichters. Niet dat ze een club vormen - ze gaan volstrekt hun eigen gang. Toch hebben ze veel met elkaar gemeen. Zo debuteerden ze gaandeweg de jaren negentig en schrijven ze heldere, toegankelijke gedichten. Niks cryptisch, niks hermetisch. Hun poëzie zit vol beweging. Gebeurende poëzie, kortom. Lees het werk van bijvoorbeeld Ingmar Heytze, Menno Wigman, Hagar Peeters, Arjan Witte of Serge van Duijnhoven. Net als hun voorgangers schrijven ze over de liefde, het leven en de dood. Maar nieuw is dat hun werk zichtbaar beïnvloed is door de wereld van videoclips, MTV, computerkunst, films en technologie.
Ruben van Gogh (1967), dichter en recensent, voorzag Sprong naar de sterren van een stevige en vermakelijke inleiding, waarin hij korte metten maakt met de huidige literaire kritiek, en helder uiteenzet waarom er sprake is van een nieuwe generatie dichters. Daar waar Komrij stopt, begint
Van Gogh. De pers over de laatste generatie dichters:
Het Parool: 'Het gedicht is niet langer heilig of ver verwijderd van de alledaagse wereld (...)'
Vrij Nederland: 'Er lijkt sprake te zijn van een soort "lost generation", die geen moeite heeft zichzelf te cultiveren.'
NRC Handelsblad: 'De poëzie is democratisch geworden.'
Aldus de tekst op de achteromslag.
Sporen zoeken
SPOKEN WORD workshop op afstand
T-kruising Graaf van Hoornestraat op Reijerweg. (Foto FvR, 11/3-2021)
1. Babs Gons' Boek - Informatie
Onder deze rubriek staat de informatie over Babs Gons, Hardop Spoken word in Nederland, 2019 zoals die op de omslagen van het boek vermeld is.
2. Boek - Recensie
Op de goed toegankelijke *website van Stichting Poëzieclub staat een vlotte - 2 A4'tjes tekst, schat ik -, degelijke, inhoudelijke recensie van de hand van Dieuwertje Mertens. Aanbevolen.
3. Startpunt workshop
Voor het project is de bovengenoemde boekinformatie en recensie-informatie een goed startpunt.
4. Spoken word - wat is dat?
Babs Gons: "De voordracht van een zelfgeschreven tekst, waarbij de voordracht wordt tot een kunst.(..) Het gaat verder dan de traditionele voordrachtspoëzie in die zin dat het vaak een ware show betreft, waar niet alleen tekst, maar ook ritme, tempo, mimiek, bewegingen, intonatie en de interactie met het publiek een rol speelt."
De opgesomde factoren op zich maken mijns inziens niet het verschil. Het verschil moet gezocht worden in de beschrijving van een ruim twee decennia oude herinnering aan een verblijf in New York.
"Ik zag mensen zoals ik die optraden met verhalen die herkenbaar waren, ze vertelden met hun hart,
met ritme, met soul, met hun hele lichaam, de woorden vlamden uit
hun mond, ze hadden vuur in de ogen. Poëzie van de straat, passievolle
poëzie, poesia falada, poetry for the people, verhalen van het volk, door
en voor het volk... spoken word!"
De jarenlange ervaringen met 'Spoken word' (ook) in sociaal-cultureel opbouwwerkzaamheden blijkt voor Babs Gons reden 'Spoken word' tevens het etiket 'hoognodige kunst' toe te kennen vanwege de 'toegankelijke vorm van literatuur'.
5. 'Spoken word' optredens
Humor van Babs Gons.
a. YouTube 16 september 2020 - 4.39 -
Video: 'Wilde Woorden 2020 - Babs Gons - Ga Terug Naar Je Eigen Land'
Uitnodiging van Justin Samgar.
b. YouTube 24 september 2020 - 1.59 - Video: 'In Beweging - spoken word video - Justin Samgar'
c. Platform op Youtube Spoken Agency - Storytelling & Spoken Word
Spoken Agency is een platform met spoken word artiesten, vanaf waar zij in te schakelen zijn voor zowel performances en teksten op maat alsmede voice overs ten behoeve van commercials en video's.
In 2017 werd Spoken Agency opgericht door spoken word artiest en pionier Justin Samgar. In 2020 werd hier door hem ook het spoken word festival Wilde Woorden aan toegevoegd, waar artiesten juist weer hun vrije werk kunnen laten horen. www.spokenagency.nl & www.justinsamgar.nl
6. Babs Gons' afscheid van spoken word.
"Weet je dat ik die term spoken word helemaal niet meer gebruik?
Babs Gons in *Trouw in een Janita Monna-interview Babs Gons: ‘Ik ben nog van de ‘sorry dat dit je ongemakkelijk doet voelen-generatie’, 27 februari 2021, 18:11 "Ik had heel lang een missie, ik wilde het genre bekend maken bij een breder publiek. Die missie is wel zo’n beetje volbracht, daar heeft Amanda Gorman met haar spoken word-optreden bij de inauguratie van Joe Biden, bij geholpen. Mijn praktijk heeft zich van het podium af bewogen. Ik ben nu vooral aan het schrijven."
Vluchtige climax -"Optreden, het podiumleven, is het meest rock-‘n-roll dat je binnen de letteren kunt beleven. Het is geweldig en ik zal hopelijk op mijn tachtigste nog weleens op een podium staan, maar de climax na een voordracht is ook vluchtig. Ik wilde mijn speelvlak veranderen, maar dat dat zó snel zou gaan..."
Lef - Ze was bij de Black Lives Matter-demonstratie in het Bijlmerpark. "Over lef gesproken, dat zie ik heel erg bij de nieuwe generatie. Die eist haar plek op. Ik ben nog van de ‘sorry-dat-dit-je-ongemakkelijk-doet-voelen’-generatie; ook bij zo’n demonstratie kan ik denken: mag dit wel? Maar ik leg die schaamte af en houd mijn protestbord recht omhoog." Tot zover op dit moment Babs Gons.
7. Intermezzo - Camryn Bruno
Op zoek naar wat in het 'Spoken word'-moederland 'United States of America' onder 'Spoken word' wordt gerangschikt, kwam ik ook op de uitgebreide 'Poetry & Writers'-site terecht. Via het keuzemenu van 'Directory Writers' vervolgens bij rijen, rijen 'spoken word artists', op alfabet.
Gerelateerd aan de 'lege plaats' van Babs Gons stel ik aan u voor een van die jeugdige 'lef' professionals, in dit geval uit genoemde Amerikaanse rijen:
*Camryn "I entertain while leaving space for conversation and change" Bruno,
Mij lijkt namelijk het 'Spoken word podium'-sec vooral iets van en voor jonge mensen, generatie op generatie. Maar goed, ook een (eerste) verkenning van Amerika's 'Spoken word artists' gedaan.
8. En wat het 'op / af' het podium betreft, nog dit.
Kila van der Starre noteert dat er een route is - vrij weer gegeven - van hoge ogen gooien op het podium en dat dán via een debuutbundel laten weten, en zo ook in het papieren circuit lovend ontvangen worden, en daar naar overstappen. Kila van der Starre, We hebben toch een stem die we graag willen laten klinken?’Poëzie op het podium sinds Poëzie in Carré, januari 2014.
9. Zelf aan de slag - Beschouw ik voorgaande punten als een denkbeeldige workshop 'Spoken word' intro, dan zou ik als uitwerking van een opdracht om zelf ook aan de slag te gaan, op dit moment als mijn resultaat voordragen:
Spoken word (Gesproken woord)
Vlammende accenten vurige klemtonen
theatraal-muzikaal
in eigen spreektaalspraak opgegaan
blijven strómen blijven kómen.
Gepodiumseerd het wonder gegenereerd:
het 'spoken' (gesproken) geluk 'word' (woord) gen
dat laat juichen juichen almaar juichen:
IK BEN
En na een pauze nog eens aan 't werk:
Dat ís wat !
Dat ís wat ! /
Wat ís dat dát dat wat ís / Vertel /
Doe ik / Naar waarheid / Na Waarheidsvinding / Vindingrijkheid /
Rijkheid / Rijk / Het rijk / Het rijk alleen / In het rijk alleen verdwalen
Dat ís wat!
|
Babs Gons & Spoken word in Nederland
Kila van der Starre & de poëzie in het alledaags leven
|
^